Koper van buiten nederland

➞  Wie is beslissingsbevoegd?

➞  Cultuurverschillen en let op verschil in interpretatie

➞  Uitbreider due diligence

➞ advies: 1 adviseur die ook dit internationale aspect overziet

uitgewerkt.. een overname met een buitenlandse partij, wat nu?

Een internationale overname door een koper uit het buitenland. Wat kan er anders zijn, waarop te letten?

Uw bedrijf verkopen aan een buitenlandse koper.

Internationale overnames komen vaker voor dan u denkt: vroeger, in de krant, lazen we wel eens over overnames tussen grote ondernemingen. Groot deed het alleen met groot. Dat is voorbij. In het Westen vloeit kapitaal makkelijk de landsgrens over, inburgering van het Engels als algemene business language neemt alleen maar verder toe, ook in Oost- en Zuid Europa. Grote en internationale bedrijven kopen ook MKB bedrijven in Nederland. En steeds vaker.

Wat is er anders bij een overname als de koper van buiten de Nederlandse landsgrenzen komt? Hieronder een aantal aandachtspunten opgebouwd aan de hand van meerdere internationale overnames:

Informatiememorandum

Het informatiememorandum dient er voor om voor een buitenlandse koper de Nederlandse context goed te verduidelijken. Neem niet aan dat deze buitenlandse partij de lokale arbeidsmarkt situatie kent of op de hoogte is van de betekenis van termen als een fiscale latentie of herwaarderingsreserve op de balans. Om maar een voorbeeld te noemen. Als tip kunnen we in ieder geval ook meegegeven: Sluit goed aan bij de internationale financiële terminologie en als er bijvoorbeeld geen sprake is van IFRS- boekhoudstandaarden, licht dan toe wat het verschil is, met daarbij als referentiepunt IFRS. Het zal de bieding ten goede komen en voorkomt wellicht verderop in het proces teleurstellingen.

Onderhandelingen

Cultuur! Polen, Italië, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, VS: wij zijn in ons egalitaire land gewend om elkaar als gelijken aan te spreken. In voornoemde landen ligt dat heel anders. Ga niet uit van de Nederlandse gewoonten, begin niet te informeel en niet te joviaal. Zeker niet bij het begin van het project, en investeer tijd in het onderzoek op welk niveau beslissingen worden genomen bij de koper. De beslissingsbevoegdheid is in Nederland in het handelsregister terug te vinden. In het buitenland is dit minder goed geregeld. Bent u een koopsom met cash-debt-free balans overeengekomen? De interpretatie daarvan kan nog wel eens per land verschillen: in de VS wordt dan ook letterlijk bedoeld dat de bankrekening naar 0 wordt gebracht en de rentedragende leningen worden afgelost. Dat kan op het moment van overname tot een liquiditeitstekort leiden omdat we in Nederland vaak cash-debt-free als een verrekenpost op de koopsom zien. Het banksaldo blijft dan in de Nederlandse situatie in stand.

Due diligence

Een buitenlandse koper zal zich voor overnameadvies doorgaans wenden tot de  adviespartijen die ze kennen, soms zijn dat Nederlandse vestigingen van internationale ketens. De voertaal zal dan vaak Engels zijn. De koper en diens adviseur hebben een kennisachterstand op de verkoper en diens adviseur. Daarom is er het due diligence. Maar, wees voorbereid op lange vragenlijsten, en terminologie die in verschillende net verschillend kan worden uitgelegd. Met name de kopers uit de VS staan bekend om hun zeer uitgebreide boekenonderzoek. En dan nog kan de verkoper voor de verrassing komen dat hoewel de koper op de hoogte was van bevindingen tijdens het due diligence, de koper toch een garantieclaim kan indienen. Hierover bij beursgenoteerde koper? (zie onder) nog meer due diligence gerelateerde zaken.

Koopovereenkomst

Niet geheel verrassend is dat de VS erg juridiseerd is bij overnames: uitgebreide koopovereenkomsten, welke nog langer worden als er sprake is van Private Equity of Venture Capital.

Heeft u nog een bedrag tegoed van de koper? Weet u waar het ‘staat’ ? In Nederland wordt dit vaak bij een Escrow Agent ondergebracht of bij een notaris. Dat kan in het buitenland anders zijn, daar kan ook een Orde van Advocaten als Escrow Agent optreden. Zeker, beide varianten kunnen goed werken, maar laat het geen verrassing zijn over welke variant het gaat en onder welke condities en volgens welke procedures deze bedragen vrijvallen.

Het ligt voor de hand dat de koper in de koopovereenkomst verwijst naar zijn lokale rechtssysteem (jurisdictie). Maar kent u als verkoper dat systeem wel? Of uw adviseur? En wat als er onverhoopt toch geprocedeerd moet worden in een ander rechtssysteem? het best is om u er vooraf in te verdiepen. Uiteraard heeft het binnen Nederland veelal de voorkeur dat het Nederlands recht leidend wordt verklaard.

Post-merger

Na de overname heeft de verkoper mogelijk nog een rol als bijvoorbeeld aandeelhouder of medebestuurder. Als de koper betaalt met een uitgifte van aandelen in de buitenlandse onderneming, dan geldt daarop dus ook de buitenlandse regelgeving. Verwatering kunt u wellicht niet tegenhouden. Kent u uw positie in de buitenlandse aandeelhoudersovereenkomst, de statuten of equivalenten daarvan? Wanneer kunt u de buitenlandse aandelen verzilveren? Hoe is het fiscaal regime en hoe krijgt u de middelen uit de verkoopopbrengst uiteindelijk richting Nederland? Mag een Earn Out volledig worden uitgekeerd? Dit zijn stappen, die mogelijk pas jaren na de oorspronkelijke bedrijfsverkoop worden gezet en welke maken of een transactie uiteindelijk succesvol kan worden afgerond, of niet.

Vrijwel zeker zal de buitenlandse koper na de overname zijn management- en controle systemen opleggen aan de pas verworven Nederlandse dochteronderneming. Ook de financiële rapportagestructuur verandert, en voor investeringen is een akkoord vooraf nodig, soms voorzien van een (Engelstalig) plan.

Ook zal het vaak zijn dat de koper zijn bestaande software structuren- en abonnementen en dus een nieuwe kostenstructuur gaat opleggen. Al dan niet middels een extra fee vanuit het hoofdkantoor welke niet vooraf aangekondigd werd. Dit heeft natuurlijk zijn effect op de earn-out of het uitkeerbaar dividend. Denk verder ook aan AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming), in het buitenland en zeker buiten Europa wordt hier ook verschillend naar gekeken.

Beursgenoteerde koper?

Kopers die aan een van de westerse aandelenbeurzen zijn genoteerd zullen ook de regelgeving van die beurs moeten volgen. Denk aan tijdigheid van verslaglegging (jaarcijfers), welke doorgaans een hogere rapportage snelheid verlangt dan wat een stand-alone MKB onderneming gewend was. Maar er zijn ook andere voorbeelden: Het kan ook zijn dat er een corporate missie/visie is die zich bijvoorbeeld richt op vergroening, duurzaamheid,  man-vrouw verhoudingen die wij in Nederland anders interpreteren. Vrijwel zeker gaat dit thema extra tijd, energie en communicatie vergen om te voldoen aan de (opgelegde) verwachtingen van het beursgenoteerde moederbedrijf.

Zoals bij het due diligence traject al genoemd is, zal de internationale koper vaak gespecialiseerde adviespartijen in de arm nemen. Deze zal mogelijk  het due diligence helemaal in stukjes knippen en er per discipline een specialist of specialistenteam op loslaten. Vaak zijn dit ambitieuze twintigers die een heel smal thema diepgaand onderzoeken (BTW, het bedrijfspand, milieuwetgeving etc.), welke zij vervolgens aan hun buitenlandse opdrachtgever, in het Engels, rapporteren. Soms worden vragen gesteld om vinkjes te plaatsen, sommige vragen zijn enigszins ‘bleu’ en het gebeurt regelmatig dat vragen herhaaldelijk gesteld worden maar dan vanuit verschillende invalshoeken of disciplines.

Uiterst inefficiënt soms, ook omdat dezelfde vragen meermaals gesteld worden en de dwarsverbanden (de reden waarom bepaalde keuzes in het verleden gemaakt zijn) onopgemerkt blijven. Belangrijk is dat de verkoper een overnameadviseur heeft die: 1) de emoties tempert en 2) deze dwarsverbanden wèl ziet en benadrukt en 3) de consistentie in de beantwoording vanuit de verkoper bewaakt.

Conclusie

En dat brengt ons bij de slotconclusie: bij verkoop aan een buitenlandse koper is het proces uitgebreider en mogelijk complexer. Zowel vóór de verkoop als nà de verkoop. Het is belangrijk voor de verkoper een overnameadviseur te hebben die dit alles inhoudelijk overziet, meeveert in de cultuurverschillen, de talen spreekt en schrijft, het te verkopen bedrijf kent en voldoende overwicht heeft om dit verkoopproces te leiden en daarmee gesprekspartner voor de (adviseur van de) koper te zijn. Enkel als deze structuur goed staat zijn de land specifieke of de cultuurelementen goed te managen.